Taimi Haihambo

ONGWEDIVA - Omukulunhu wehongo moshitukulwa shaShana Hileni Amukana okwa tumbula kutya eefikola domomikunda odi li tadi lihongo nawa notadi piti nawa. Eshi okwe shi tonga keyandjo lomapapa moshitukulwa ashishe shaShana, olo la li tali ningwa kosekundofikola yaNengushe.

Amukana okwa popya kutya osekundofikola yaNengushe, oyo ya li ofikola imwe yomwaado ihadi piti nawa, ashike paife oya denga mbada shaashi o ili nayo dingi ngee tashi ya keefikola domOShana. Okwa weda po yoo kutya yee okwa kumwa shinene kosekundofikola yaNengushe oyo ya weda kepito layo no29%. Nonande ofikola tai tumbulwa kutya oi na omatungo a kulupa, yoo oi li lela kuushayi, oya etifa eenghono shaashi otai piti nawa i dule eefikola domodoolopa edi di na oikwafifohongo ya wana. “Onda hala okuyandja olupandu lakula keefikola dokomikunda opamwe novahongi davo,” Amukana ta weda po.

Amukana okwa weda po yoo kutya ofikola oi na oshikunino lela sha kula nohashi di oipalufa tai etifa eenghono. Okwa yandja yoo olupandu linene kofikola molwoilonga youdiinini ei  hava longo moshikunino shavo, unene tuu ngee tava yandje kovanafikola vavo opo va dule okumakela. “Eshi ohashi etifa ovanafikola va kale pofikola lela efimbo lile tave lihongo shaashi pedimo ope na sha,” Amukana ta tumbula.

Omukulunhufikola wosekundofikola yaNengushe Natangwe Hamakali, okwa tumbula kutya yee okwa didilika eefikola domodoolopa di na ounona hava longifa oingangamifi oshoyo omalodu. “Eshi osho hashi shunifa elihongo lovanafikola konima,” Hamakali ta tumbula. Okwa weda po yoo kutya ovafikola vokomikunda onoudjuu u hange ve li koshi yelongifo loingangamwifi osheshi oya pumba kuvo. Eshi osho nee hashi etifa va pite noitwa yopombada shaashi omashongo kombinga yavo okwa ninipala. Hamakali okwa tumbula yoo kutya ofikola yaye oi na omatungo a kulupa, oo a pumbwa eyambidido nome li matilifa ehe na efiku inaa wila ovanafikola. Okwa weda po yoo kutya ofikola oi na omhumbwe yomambo okulesha, “Oto hange nande ovanafikola ve li 12 tava lesha membo limwe,” Hamalwa ta weda po. Hamalwa okwa tumbula yoo kutya ofikola kai na ongulumambo oshoyo olabola, novanafikola vahapu ava va pumbwa okulongifa olabola ohava longo noudjuu.

Elenga lakula laUkwambi Herman Ndilimani, oo keshe odula ha yandje oshikombo shoshinghadi komunafikola dingi moshihongwa shounamapya naye okwa yandja oshikombo komunafikola dingi oshivike sha dja ko poshivilo eshi. Iita Reinhold mwene womukunda Amutanga okwa popya kutya Ndilimani oha yandje oikombo yoinghadi kovanafikola opo va dule okutota oyuunda yavo omanga ve li mofikola, voo va kale ve na ohokwe younamapya unene ngee tashi ya pongeshefa. Ndilimani eshi ohe shi ningi yoo shaashi okwa didilika kutya Namibia okwe likolelela unene koipalifwa tai di kondje yoshilongo, unene tuu ngee tashi ya pounamapya, omanga pe na ovanafikola tava dulu okukufa ombinga moshinyangadalwa eshi.