KAIǁKHAES – Nausan ǂgui!nâgu xūn tsî khaohâdi hîa Covid-19 xa ge !aromahedi tsî !onkhaohâ marisihuib hâna ai!gûsa ra tsâǀkhā, xawes ge Daogu ǂGaeǂuisa (RA) ge dīhō, Kaiǁkhaes-ǀǀAeǁgams daobas ǂnûiǂuisa N3 biljuns !nâ nî !khōǀgarasa. Nēsab ge RAs di Sîsenǂuira Danab (CEO), Conrad Lutombiba ǂoa ge wekheb Donertaxs aib ge daob sîsengu !khaiba sari hâ ipa ge mî.
ǁÎb ge !kharagaisan RAS din xa ǁnūhe tsî kontraktern tsîn ǀkha ǁgamǁarede ge ūhâ i, ǁnāpab ge Kaiǁkhaes-ǀǀAeǁgams daob projeks di ai!gûs xa !gamse gere mîbahese.
Lutombib ge ge mî, RAs nēsis kōse N$2 biljuns ǀgūse hâ marisa nē projeks ai māǂuitoa hâsa hîa ǀgūǁaeb !nâ Omakundes ǂgomaǁnâsa xu Gross Barmens ǂgomaǁnâs kōse !goaxa ǁkhâb ǀunis ai nî sīsa. Projeks ge !âubasensa !oa !goaxa kurib !Khaitsâb ǀams ai Kaiǁkhaes !nâ nî sī.
“!Âubasen da ras ge, nē kurib di Aoǁkhumuǁkhâb !nâ tamas ka io ǁîb di ǀamsai da daogu di ǀhaos hîa Omakundes tawa ra tsoatsoa tsî Gross Barmens daogu di ǀhaos kōse ra !khoesa nî ǁkhowa-amsa, in sada !nari-aona nē daoga sîsenūtsoatsoa tsî ǁnāpa xu ra hā !gâi!gâna ǀama.
Xawe du ǂâis !nâ nî ūhâ !khais ge, nē projeks ǂgui!nâgu ǀaweǁguisa daoga !khōǂgā hâsa !hūb a ǂhabase tsî da ge sida ra ǁawoǁawo ǂgao, hoa daogu !goaxa kurib !nâ nî dītoahesa. Sid age, !gōsase nē projeksa !goaxa kurib !Khaitsâb !nâ ra ǀamǀam ǂgao.
Nē projeks, noxopa hâ ǀnî hân ǀkhas ge a Harambee ǀOmkhâis ǀAweǁguib (HPP) di !â tsî ǁnā-amaga mîǁguisa ǁaeb !nâ nî dī!oahe,” tib ge Lutombiba ge mî.
ǀAeǁgams-Kaiǁkhaes daob di kurus hîa 2016ǁî kurib !nâ ge tsoatsoas ǂnamipeb ge Lutombiba ge mî, ǁîn nēsis kōse !gâise ra ai!gûsa ǁnā N$3 biljuns !nâ hâs ǀkha tsîn nî ǁawoǁawosa !au hâ !âb projeks diba ǂnûiǂuisa maris ǀkha nî dītoasa.
“Hâ a !khais ge !kharagagu ǁgoaǂuide da ūhâsa, ǁnān hîa Covid-19 ǀkha ge hān tsîna !khōǂgā hâse. Otesa ǂHarugub ǂNûiǂgās hîa a Namibiab dis ge 60% ga nēprojeks !nâ ūhâ ǁnāpas Italiab di Cooperativa Muratori Cementisti Ravennasa 40%ga ūhâse.
Kaiǁkhaes-ǀǀAeǁgams tsîn di daob nēb ge ǀgamse ǀguikha gere !khoe ǀgauba xu hakase gur a !khoe ǀgaub !oa ge dawahe. Nē daob xōǀkhās ge RAsa sao ra daogu projekdi ǀkhas tsîna a ǀhawe, ǂgaiǀons ai ǀAeǁgams - ǀAnes, ǀAeǁgams-Hosea Kutako Anikuniǂgās, !Gomenǁgams- Tsoaxubams, Omuthiya-Ondangwas tsî Ondangwa-Oshakatis hâka tsî hoa daogu nēgu !goaxa kurib !nâ nî dītoahese ǀaweǁgui hâ