Kuzeeko Tjitemisa
WINDOKO – Mueteleli wanaha viki yefelile nazibahalize linanga lacwale lelitaselize babañata mwanaha kaufela kakuba nako yetata yanaha. Kuzwa silimo sa 2013 nekubihilwe pula yelikani mwalibaka zeñata zanaha, kacwalo mafulisezo nasukehile mi nasina hande nako yakushoshomela. Patalazo yeo kiyabulalu mwalilimo zesilezi muuso inge uzibahaza nako yetata.
Mwapatalazo yahae Geingob naize “kasamulaho akukandekisana ni katengo kakamaiso yamuuso ni muuso kabutungi, Napatalaza mwatasa kamaiso yabu 26 yamutomopuso wanaha, kuli nako yetata yanaha iteñi hala butata bwa linanga mwalikiliti kaufela zanaha Namibia.” Mueteleli wanaha naize liofesi kaufela, maluko kaufela nitutengo bakafiwa musebezi wakubona kuli tuso ifiwa kubao babataselizwe kilinanga.
“Litabula selibato feela mi halusika amuhela pula yende. Taba yeo itoloka kuli lutalimani nibutata bwa linanga mi babañata baka katazwa kimayemo awo,” nekubulezi Geingob. Naize kakuba muuso ona ni buikalabelo nikubilaela, baeteleli baswanela kutalima linzila mwakutalimana nimatata atiswa kilinanga. Kayona nako ye Geingob naize muuso ukabona kuli usileleza sicaba ni limunanu zabona kwalinanga nako kaufela. Katengo kamuso cwalecwale neka laezi Liluko la Njimo, Mezi ni Mishitu kueleza balimi mwalibaka mokusina hande mafulisezo kunga mihato yasilelezo, linanga hali atumela bakeñisa kutokwa pula. Mihato yeo ingelezi kubulaya ni kufukuza palo yalimunanu inge lisali mwamayemo sakata.
Buñata bwa balimi mwalikiliti zecwale ka Kunene ni Omaheke base bakalile kulatehelwa kilimunanu zabona bakeñisa linanga lelinze liutwiwa mwanaha kaufela. Piho kuzwelela kwaliluko la njimo hala mayemo anjimo yabubeke ni kubateñi kwalico yakweli ya Sikulu 2018, ibonisa kuli kutulo yambonyi yesweu nenuhiwa kufita fabuima bwa 59 000, mi 55 656 yeteñi nehatisizwe. Hala mabele kutulo nenuhiwa kuba 83 500, mi 3 600 yateñi nena nikuhatiswa kono kutisa cwale kuhatisizwe feela 1 361. Mi kusa siezi 2 239 yesika hatiswa. Zeñwi kikulukisa nikuyepa liliba, mi mokuñwi kuisa mingomo yamezi mwalibaka zetaselizwe. Katengo kamuuso nekalaezi hape Liluko la Njimo, Mezi ni Mishutu kubona kuli limotikala zelimela batu zalukiswa kabunako ili kukonisa nikuhulisa kucalwa kwabubeke nako haika fita.