New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Omaikutho goomwenyo ga indjipala mOmusati

Omaikutho goomwenyo ga indjipala mOmusati

2022-10-17  Victoria Immanuel

Omaikutho goomwenyo ga indjipala mOmusati

Omupevi minista gwUuhaku nonkalo nawa Esther Muinjanue okwa kumagidha oshigwana aluhe shi kale tashi popi noku konga omakwatho omanga inaashi kutha etokolo lya puka, lyokwiikutha oomwenyo.

Minista okwali ta popi ngaaka esiku kwali taku ndhimbulukwa esiku lyuundjolowele wopamandhilandhilo muuyuni oshowo nkene kuna okukeelela omaikutho Mwenyo. Oshiindingili shika osha li mOtsandi moshitopolwa shaMusati.

Esiku ndyoka ohali ndhimbulukwa aluhe momasiku 10 Okotomba.

Muinjanue okwa ti, oshitopolwa shaMusati osha ndhindhilikwa osho shili komeho, momaikutho goomwenyo.

“Aalumentu yeli 99, aakiintu yeli 19 oshowo aanyasha aakiintu yatano nomlumentu gumwe oyiikutha oomwenyo moshitopolwa shaMusati, okuza Januali 2021 sigo Juli nuumvo,” ta ti ngaaka. Ta gwedhapo ta ti, oshilongo ashihe methimbo ndyoka osha kanitha oomwenyo ndhaantu 790 mwa kwatelwa mboka yokoMusati.

Omwaalu ngoka ogu li pombanda, onkene oshigwana osha pumbwa okulundulula, noku kutha omatokolo geli mondjila.

“Kongeni omakwatho, omaikutho goomwenyo otaga vulu okukeelelwa thiluthilu, onkene longitheni oompito andhihe,” ta ti ngaaka. Minista ta ti, omalongo ogo oshilwitho shimwe tashi vulu okukandula po omaupyakandhi ngoka.

Ngoloneya gwoshitopolwa shaMusati Erginus Endjala momushangwa gwe okwa kumagidha oshigwana shi kale aluhe tashi kongo omakwatho. “Natu kaleni tuneni omukumo kutya omaundhigu agehe ohaga vulu okuhula po noku kandulwa po, ihe okwiikutha omwenyo itaku kandulapo sha,’’ ta kumagidha ngaaka.

Sha ikwatelela kolopota yehangano lyuundjolewele muuyuni World Health Organisation (WHO), kehe momvula ohamu lopotwa iipotha yomayikutho mwenyo yathika po 800 000 muunyuni, naashika otashiti kutya moo second 40 omuna omunhu iikufa omwenyo muuyuni awuhe, omanga aantu yethike po 11 yomaantu yeli 100 000, oya kanitha oomwenyo kuyoyene. Oopelesenta omilongo heyali nomugoyi (79%) dhomwaamboka ya lopotwa yiikutha oomwenyo oyaza miilongo mbyoka yina iiyemo yili pevi oshowo yopokati. 

Ya lopota kutya eyikutho lyoomwenyo olya talika ko etiyali mo Namibia, oshowo muunyuni awuhe.  iiyeetithi yomayikutho mwenyo shi ikolelela koolopota dhopolisi ya Namibia ongaashi: oluhepo, omakwatathano gopayihole, elongitho nayi lyomalovu niingangamithi, nokwaahena uuyele wankene omuntu ena oku konga omakwatho uuna ena uupyakadhi womalimbililo.


2022-10-17  Victoria Immanuel

Share on social media