New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ovaamaupa ove li mo nai keendjaba

Ovaamaupa ove li mo nai keendjaba

2023-06-21  Taimi Haihambo

Ovaamaupa ove li mo nai keendjaba

Ovanhu vomomukunda Amaupa moshikandjohoololo shaTsandi moshitukulwa shaMusati, vati otava mono oixuna keendjaba, oshinima osho nokuli sha tula eemwenyo davo moshiponga.

Omupopiliko wovanamukunda Petrus Shiweva okwa popya kutya ovanhu onghee ve na omapya taa mono oixuna keendjaba. Eendjaba edi ohadi liteele momapya nokuhanauna po oipalwifa oyo hai kala ya longwa noudiinini. Ovakwashiwana tava nyeyeta kutya inava hafela oshimaliwa shoN$800 mohekita ile oN$3 000 moshimuna ngee va nyonenwa koifitukuti.  Shiweva ta ti oimaliwa ei oishona neenghono, yoo ohai kwata efimbo opo i futwe. “Otu na ovanhu vomoAmaupa va li ve na omapya a mona oixuna keendjaba odula ya dja ko, ndele fiyo opaife kape na eshi sha futwa kepangelo.

“Ovakwashiwana vahapu kave na eemhito doilonga, nonghee ova tala ashike momapya avo pamwe novaneumbo lavo. Omikunda odo tuu edi natango odi na omhumbwe ya kula yomakwatafano opangodi,” Shiweva ta ti. Ovanhu ngee va ponokelwa keendjaba ohava londo ashike komiti opo va dule okudengela ouministeli womidingonoko u tume ovanambelewa ve uye va vatele. Ashike natango osha nika oshiponga shaashi eshi ohashi kala tashi ningwa noumbada fimbo limwe, omo omunhu ta dulu yoo okukala e limonifa oshiponga. 

Ovakwashiwana ava otava pula ominista yomidingonoko, opo i talele po omukunda wavo vo ve linyike komilungu novakwashiwana molwoshingwanima eshi.  “Otwa uda yoo kutya vati oministeli oi li metifa nomishangwa domalipumomumwe pokati kovamhu noinamwenyo, ashike fiyo opapa pufye natango inava fika po.  Shifeta ngee ite ya tu linyike komilungu voo natango tava twikile nokukala itava futu ovo ve na omapaya a ningilwa ominyonena keendjaba, otashi ke tu fininika opo tu ka dipaye eendjaba edi, shaashi nafye otwa hala okuamena omapya etu. Eendjaba edi otadi ka kala yoo dadipawa kuwalye,” Shiweva ta weda po.  Tava ti ova hala yoo ofuto ei hai pewa ovanhu ava ve na omapya a mona oixuna keendjaba i wedelwe noN$1 000 mohekita meendelelo yoo i kale tai futwa yoo pefimbo. Omanga va hala ava ve na oimuna ya dipawa keendjaba va wedelwe noN$ 8000 kongobe imwe. Romeo Muyunda, omupopiliko wouministeli womidingonoko, okwa ti ouministeli kau na ouyelele kombinga yovakalimo vokoAmaupa tava mono oixuna keendjaba. Okwa weda po yoo kutya shito ngeenge pa kala pe na omunhu e na epya la monifwa oixuna keendjaba, oshiningwanima eshi ohashi kandulwa po ashike koconservancy (konhele ya tonatelwa) mwa kwatelwa kutya onhele ei ya mona oixuna oya ningilwa omapekaapeko a wana. “Oihakanwa yomalipumomumwe pokati kovanhu noinamwenyo natango ohai kala ya teelelika opo i yadeke eefooloma dokufutwa, nopaemhito dihapu oshimaliwa eshi ohashi futwa she likolelela kutya ou a yadeka tete olye,” Muyunda ta ti. Ta weda po kutya eshi hashi etifa ovanhu va kale inava futwa nande nande, ile inava futwa pefimbo osheshi kutya ovanhu vamwe ihava yandje ouyelele we lixwa po, voo vamwe eenomola davo dombaanga ohadi kala da puka.

Ovakwashiwana ova popya kutya voo oshiningwanima eshi ove shi lopota kombelewa, ndele ovanambelewa tave ya okuninga omapekaapeko, nokonima ova pulwa va yadeke eefoloma dokupula oshimaliwa ndele fiyo opapa kave na eshi va mona po.


2023-06-21  Taimi Haihambo

Share on social media