New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ovakazendu o 40 va yandjwa mo zonda zOndangere Kandjii

Ovakazendu o 40 va yandjwa mo zonda zOndangere Kandjii

2020-06-05  Kae Matundu-Tjiparuro

Ovakazendu o 40 va yandjwa mo zonda zOndangere Kandjii

Ehungiro- Omandaha tjiyari 25 ku Kambundu yari eyuva ra Africa ekoverwa arihe ra Africa, nawina ozondekurona za Africa momahi wo zonganda,  tjirizemburuka eyuva ro ma sembamisieo yoruwano rwa Africa mo mbura indji o 1963  mo tjihuro ohongora tja Ethopia, o Addis Ababa. 

Okuhitasana neyuva indi tjingetjo otjiwa¿a tjOvaherero nOvambanderu tja ka rere no vi tjitwa vyombazu indi tji tja horekere ondangere yatjo otja kombazu no ngaro yovita vyomuhoko okwiisira kovita vya Katjivitjouanga vyo 1904 ovyo mbya twara kOtjiÞiro Otjindjandja tjawo otja kEraa rOmayandekero watjo, iyo Ongenerara Lothar von Trotha, omuyandjambo wo munavita vatjo, ndari Ehi rOvandoijti. Von Trotha tjiyari 2 ku Senina¿i mo 1904 otja yandjera Eraa pOzombuzovindimba. Po Zombuzovindimba tjingetjo Osondaha tjiyari 24 ku Kambundu omuhoko opu wa kahorekere ondangere yatjo, Amuruku Kaverukua Kandjii. 

Ovingura vyo mu yaruke Ondangere Kandjii ombye mu kongorere kutja eye nai ma ka horekwe po Zombuzovindimba. Nungwari kavyungura vyo ndangere porwe mbye mu kongororere kutja ma ka horekwe po Zombuzovindimmba nu ngwari wina ovyungura vyo zo sianda ze, muwo mumuna Seuakouje Kandjii. Otjo kanepo kOtjitiro Otjindjandja, Seuakouje ongweere nondunge yo Zombuzovindimba ko komiti indji kutja ozo zerire zemwe zo tu veze oturumatwa two muhoko  otjaimwe yo zo mbindi zatjo. Ozombuzovindimba opu zasesurirwa mo ma kuruhungi mu za zari za zema, kutja ozo ndinondi nai zezikame kutja ovandu ombura aihe veute okuyenda kuzo oku ka zemburuka ozombanga¿e zovita vyo vita kuno’ vahuure vOvandoitji, nu tjinene Otjitiro Otjindjandja otja kEraa ra Von Trotha. 

Pendje no mbakero yOndangere indji mombazu no tja kombazu komurungu wo ma zemburukiro weyuva ra Africa, eyuva oruni indi ndari Omandaha,  komurungu wo ma naimbirahiro wo va kazendu pendje Oritjavari tjiyari 26 ku Kambundu, pendje no vimbumba mbye yere okue ye kuyandjua ondjozikiro ko ndangero yomuhoko, nawina oku ye ku huhumina otjiwana tjo Tjiseu, oku ku pupurukwa tjandje ngunda po Tjiseu eyuva ra Africa indi paseti. Indu imba mbari ava vareka muyo avaisanenwe oku ye ku toora ovanatje ovakupwa motjiwana ihi. Munao eyuva ra Africa indi otja kokbazu y ova kwatera va Africa na Namibia imba Ovaherero no Vambanderu, otji rari eyuva ndapwirire otji tji twa tjingetjo itji tjo ku tuuva otjaimwe yo zo mbazu za  Namibia na Africa.

Munao imba tjiva mbehari pe tando no mbakero otjiveere okuye kurikwamba kehapu po Tjiseu nda raisirwe otja rime ro ma hapu nda munikire povitjitwa vyo muhoko. 
Pendje nonduri  no vi tjitwa vyo mu yaruke Ondangere Kandjii mbye mu kongororere, wina kauhimise kutja pai nehapu rovandu mbari po tjinga ape mo ma pitiro wondjuwo apa yandjerwe ovakazendu ape o 40. No zo ngominya o 80, mbari mo mu kupwa auhe no N$15,000 otjo vi tunya. 


2020-06-05  Kae Matundu-Tjiparuro

Tags: Khomas
Share on social media