RUNDU – Bayahi Basilalanda sa Kavango ya Upa balwanela kuli mulao ozamaisa lifolofolo utalimwe sinca, ili kuli liswanelo zabatu libukelezwe. Bayahi babulela kuli mulao wacwale ubukeleza lifolofolo kufita batu. Kacwalo balaela kuli milao yezamaisa libaka zesileleza lifolofolo italimwe sinca, ‘’ili kuli libaka zebabalelela lifolofolo libe kwahule ni batu ili kuli butata bufukuzwe.” Bao bapila mwasibaka sapabalelo yalifolofolo sa Bwabwata. Lipilaelo zeo neli bulezwi kanako yakupota kwakatengo kandu yamilao kakabona zalimbule.

“Haiba muluma batu kuli bayo kutula mabele kapa sico sisili hakuna sebakayo fumana bakeñisa kuli licilwe kilitou. Litou lifumaneha kai ni kai mi lupila mwasabo,” Kapinga Mangundu kuzwelela kwamunzi waKangundja nabulelezi limembala zandu yamilao. “Lulika katata kuikambota ni bamulao kono habatahi kuto bona sililo sa luna. Likolo liswanela kutatulula butata kono haba ezi cwalo. Balumelela lifolofolo kuzamayazamaya mwahala’luna. Nelukile lwaba ni tou yene shwile meeto liviki zetalu mwamunzi waluna, nelu babihezi kono hakuna yana tile kuto inga, mukengeyele kambe nebulaile mutu,” Mangundu nazwezi pili kubulela.

Buñata babañwi nibona neba bilaezi kuli litou ni likubu lisinya licalano zabona, mi hañata habayo biha balikolo bababuza kuli kiñi habacala kwamukulela wanuka. Babañwi neba bilaezi hala litifo zefiwa mutu habulailwe kifolofolo kuli litalimwe. Meinold Kupinga yo kezalahae nabulailwe kikwena naize litukiso zabuluka mufu zatula. “Litukiso mazazi a zatula, mi mabasi amañwi haipumaneli, kono luikutwa kuli balatiwa baluna baswanela kufumana likepelo zebalukela, kono masheleñi ao alyeha kutaha. Likolo liswanela kuankufisa kulifa, hakitato yaluna kulatehelwa balatiwa baluna,” nabulezi.

Yana etelezi katengi Tjekero Tweya naize tumo yabona neli kunyatisisa mulao obona zalikomano zabatu ni lifolofolo nikufa likelezo kasamulaho. “Kubonahal kuli pilaelo yetuna kikuli babeleki balyeha kutaha, kono haba utwa kuli kuna nifolofolo yebulailwe kapa yebata kubulaiwa mizuzunyana feela limota zelishumi kale lito punya. Kona lipilaelo zasicaba,” nabulezi cwanuñu. 

Nabulezi hape kuli kibumai kuli kasamulaho alilimo ze 33 zatukuluho, likolo nelisikabona tokwahalo yakutalima sinca mulao. Naekelize kuli likolo la silalanda ni bupoti lizamaiswa kimilao yene ezizwe kusina kuikambota ni sicaba ili bupilo bwabona bumwa kozi.