New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Vanasure kuna hara magwanekero po Internet vagatamunune

Vanasure kuna hara magwanekero po Internet vagatamunune

2022-07-28  Albertina Nakale

Vanasure kuna hara magwanekero po Internet vagatamunune

Nkurusure zaNamibia ndi asi UNAM nkera kavageve mbudi asi navatura mosirugana komaudigu aga vana kugwanekera nago unene momagwanekero go Internet noyiruganeso mokukara nocredit.

Varongwa kuna hara unene nkurusure vatare nokuturapo malizuvho yipo asi vagwane noureru yina kuhoroka komavango gamwe kupitira movanambudi ndi nombudi ngoso. 

Mokuyukilira varongwa vana kara komavango ngwendi Unam zaRundu vanahara asi eyi yokuvasilika asi network kuhagera pongandi elizuvho vatuilirepo apa MTC kanyaterere asi tagava credit zomawokowoko kwankenye murongwa. Esiliko eli kuna kara asi kwato kuruganesa gana kara ngwendi WhatsApp, You Tube, Instagram and Twitter. 

Muhuyungilipo nkurusure John Haufiku egendeso kuna tura eyi pelikwamo pangenderera yiyo nye vana tura asi vahepa kuyitarurura usimbu yipo vayiture mosirugana.’’ Nsene napakara nongendeseso, sure nazitara asi ngapi nazivhura kuvatera varongwa vazo vakare tavagwana magwanekero gangesio. 

Ano nsene navayimona asi kapi yina kara mulyo hawe navayitulira ntere ngavakayitara komeho oko. 

Vana sure kuna kugwana magwanekero negendeso, ntani vene nye owo wokugava sirugana oso. Ose kuna kuyimona asi udigu wangesi ntaantani tupu vaugusepo. 

Mpitisili zovanasure vakwawo posure Rundu Unam Campus Mukoya Vernet katente asi MTC ntani UNAM kwalizuvha varuganene kumwe, omu valizuvha asi MTC tagava 55GB zokuvhura kuruganesa omu muna kara asi 15GB kuziruganesa kwankenye eyi, ano 45GB vahepa kuziruganesa ko e-learning. 

Varongwa kuna hara asi elizuvho lyakarapo valitarurure momunene, morwa yirongwa yetu nayinye sinzi kupitira moWhatsApp ntani Twitter. 

Awo simpe kuna kutanta asi kapi avaruganesa nayinye oyo vavatulirapo posiruwo esi. 

Morwa aw okapi ava gwana eyi ngwendi Zoom, Google Meet ntani emails. Eyi vana kara nayo ngesi kuna kara asi kapi tayivhuru kugusapo oyo vana hara kurugana. 

Haufiku katente asi Unam kugava kovarongwa vendi varuganese Internet omu yakara asi kuvhura kusika povango nagenye ano kuvhura vagende hena varuganese yiruganeso oyo. 

‘’Apa nye ava kara asi mevango lyosure, varongwa kugwana WI-FI, omu ava ziruganesa kweyi yosure ntani nampili kapisi yosure. Ntani kuvapako eyi navavhura kukaruganesa ponze zosure eyi yakara asi kuvhura akaruganeseko nkenye eyi ana kurugana. Makura ose yiyo tuna hara asi vahepa kuyiruganesa koyirugana yosure kwelike. Apa nye katupulireko MTC, muhungilipo gwawo Fikameni Mathias kwakara asi kuziturapo pwankenye kupwa kwedi 55GB. Eyi kwayitulira asi sure ntani varongwa vazo vahepa kuruganesa yiruganeso eyi kumwe noe-learning nayimwe ngoso eyi vana kuvapa. Ano nkenye eyi vana hara kuturako kuna kumoneka asi egwedereroko, ayo yimo nye twayitura ngoso, mokulirongo,’’ yimo ana kufaturura ngoso Haufiku. 

Ntani simpe katente asi nkenye murongwa kugwana credit zokutamekesa mosikarata sendi ano credit kuziturako nkenye petameko lyokwedi,ano credit ono pilire kuruganesa tozizumbanesa, morwa kapi ava zirundwilire kokwedi kokukwamako. 

Ano nsene asi ozo credit vana mupe zinapu oyo gahepa nye kuranda mwene data bundles ndi taruganesa dokuhundira nye vahepa kudimugusa kukwama ezuva olyo ana turapo,’’ yimo ana kutanta ngoso, Mathias.


2022-07-28  Albertina Nakale

Share on social media