Otjomuise- Otjikumutundu tjo tji wana Omandaha tja wo ronganene motjivarero otjiyandja hange metuwo ro komando oitjavari yerapi rOtjiserandu okuyandja ondjozikiro ku Uruanaa¿i “Scara” Matundu.
Matundu waÞire tjiyari 18 komweze mbwazuko mEpako nomweze mbwazuko aka horekwa ko Mahalapye tja Tjauana otjo kona ka kwaterwa otjondekurona yaimba mbahuka ominyo mena rondjembo ya Katjivitjouanga. Eye mena roupyuke we morutu rongondjero yo tji suta tjo TjiÞiro Otjindjandja tjomuhoko, watire otjombangane yomuhoko. Eye waÞire motjirwa ihi otjo kanepo okatakame kOkomiti yOvaherero yOtjiÞiro Otjindjandja. Otja Mitiri Festus Muudjua, umwe ngwa tezere ouyenda nongarero ya Matundu mongondjero yotjisuta tjo TjiÞiro Otjindjandja, tja raisire Omandaha, Matundu nganda aahita mokomiti indji kanaindu paivaiva. “Eyuva eye ndehari pombongarero yokomiti yari tjiyari 18 ku Tjikukutu,” Muundjua watjere, ndiri eyuva eye ndaÞire. Watjere nandarire kutja Matundu monyama ketjipo rukwao tjinga monyana aihina kukara kena kukara po na mozombongarero zo OGF, eye kanaa zembua ko nombepo ye otji mai karere ama ihingi motjirwa.
Movingi vyarwe, Matundu ma ze mburukirwa ko me riyandjero we kotjirwa tjombinÿu yomuhoko mumuma kutja eye mo ku rihonga kwe we ke rihonga ouhahende otja tjimautjama nOtjitiro Otjindjandja. Okuza no mku mana omerihongero inga konganda yo meri hongero wokombanda ya Kapa mo South Africa, eye wa kotoka komuhoko na paha okuzuva muwo kutja ma wu umuungurisa vi nounongo we imbwi wo veta mOtjitiro Otjindjandja mbwe ke ripangina nawo? Eye okuzambo otja toora ozotjikira zetemba indi nganduu keyuva eseinina.
“Ndoovazu ka ngamwa otjimariva tji mo ndjiranda natjo ma tji yenene okwiisamo ovandu vandje mo ngondjero, ousyona no hangauti muveri, nu tjinene imba nai ngamba mberi mom ahi wo zo nganda ami ngumbiri omuwe wawo, marire otjimariva otjirande omundu tji mo yakura. Nu ndoovazu nangwari otjimariva tji ma tjiyandere pezumo randje uriri, ami metja zemba.” Inga iyemwe yomambo tjiva we ngatenene mo 2017 ngu ma ye zeuparisa no ku zikamisa outakame we motjirwa.
Warwe ngwa yandjere ombinika ye yoruhoze, nu tjinene ndjari ombinika yo tjiwana tjOngwena, yari Ida Hoffmanna, wo Komiti yOtjiÞiro Otjindjandja tjOvakwena, ngwa raisire Matundu otjomuzandona wotjihorera otjiwa ngwe ri yandjerere kotjirwa nganduu Ehi rOvandoitji tjivaningire ondjesiro nave yandja otjisuta. Hoffmanna watjere kapehengere kutja omayandjero wondjozikiro ku Matundu yeri eyuva kombunda ya tjiyari 12 ku Rozondu, ndiri eyuva ozombura 116 ndakapita, mo 1904, ovanane vomihko aviyevari vyo Vaherero nOvakwena pamwe no tjomundu umwe, mbu va hanga ovita kunehi rOvandoitji okupirura. Indji ondjari ombutiro yoruuano pokati komihoko aviyevari imbi, oyo ndjiriko nganduu kundinondi. Munao Hoffmanna otja tjere okunene okuhepa ko OGF oyo ndjevepere omwatje omuzandu kanyama yozonguvi. Nandarire kutja otjirwa tjapandjarisa omurwe watjo umwe wa katjotjiri, Hoffmanna watja inga kangeri omayandero wotjirwa nwimba mbasewako okutiza otjihorera tja Matundu no ku muzemburuka, ngave twaree otjirwa komurungu nganduu komeurisiro wondando yatjo. Wapata amatja ongutirwa yovitjitwa vyiozo nywaa ozombore ndjari nomambo wina omapore motjinyo yai nungwari ihi otjiwana kanaa tji musire mehi eye navwarwe mbaya komurungu we nungwari matji wondja komurungu nekwamo pokati ndakutwa pokati komuhiko aviyevari imbi, ndiri oruwano. “Kanaa rire ohunga naeÞe no ku hinaeÞe,” Hoffmanna wa virikiza Matundu nao.
Yari ongahukiro kutja omairo wa Matundu, ya nyaikisire ominyo vyo vengi tjinene wa punaye mo OGF, ndjiri okomiti yOtjitiro Otjindjandja owo maa ve kawondja pamwe notjikumutundu tjomuhoko tjinga tjiva vounepo wo OGF oirindjo avehayenene okumana otjoungura tji va pewa ongurova indjo tjinga oruhoze kuwo arwa ririre oruzeu tji ma vezemburuka omayuva omengi ngui va kara puna Matundu tjiva wawo ngehari omapupu posya mena roupandi we aye ririre omapupu. Tjitjari atjainganma ngurovandjo yari kokutja hapo tjii nambano tji paparama mavewana muu¿e?