MAPOKOLA ba tolopo ya Khorixas mwasikiliti sa Kunene, seba inzi ni mianda-nda ya likomu zene uzwizwe mwalilimo ze felile kasamulaho batu baba kulubelwa kuli ki bene ba kile ba uzwa likomu zeo, ba hana ku tambeka likomu ze cwalo kwaban`i ba zona. Limunanu kaufeela kiza palo ye likana 7 000, ili kuzona kuna ni likomu, lipuli ni lingu zene kile za fumanwa mwamilaka ya mwamushitu mwamazazi a felile. Mapokola seba sweli kuno babalela likomu ze cwalo. Kasamulaho likomu li fumanwa, bun`ata bwa bayahi neba kile ba taba hahulu ka kubulela kuli limunanu za bona lita kutela ku bona kasamulaho wa lilimo lisa bonahali. Yo muhulu wa siteshini sa mapokola mwatolopo ya Khorixas, mutompehi Robert Sanjahi na kile a taluseza ba mutayi wa makande wa New Era kuli baba akalezwa neba kile ba hana kunyatela mapampili a sipokola aba lumelela kukutisa likomu ze uzwizwe zeo kwaban`i ba zona. “Mwanako ya cwale likomu lita talimiwa haisi maungulo a khuta ya mubusisi ili ko khuta ita bona kuli kanti hee likomu lita ezwa cwan`i,” Sanjahi na kile a tumusa. Balimi bene ba kile baya kuli ba kone kusupaka likomu za bona kuli ba konwe kuli kutisezwa hape neba kile ba kutela kwamandu a bona inge ba komokile kakuli bun`ata bwa bona nese ba tondile likomu ze ka lilimo za kwamulaho ze felile, kakuya ka katengo ka Ditsa-i-Mu, ili katengo kaka bona za kulilimanisa busholi bwa limunanu mwatolopo. “Neba komokile hahulu kakuli bun`ata bwa bona neba konile kuziba likomu za bona kono neba sika linga kasamulaho wa kuli tonga lilimo,” ne kubulezi mun`oli yo muhulu wa katengo ka Ditsa-i-Mu, mutompehi Matheas Tsaeb. Naize katengo ka habo neka kile kaba ni mukopano ni mapokola sunda ye felile ili ko neba kile ba talusezwa kuli baba akalezwa mwasimpangaliko sa busholi seo neba hanile kukwalulela likomu kuli li kute kwa ban`i ba zona. Ze ni hane li zamaile cwana, halina kuhanisa bayahi hamohocwalo ni mapokola kupeta mungendenge wa bona wa kufa sibaka kwabayahi kuli ba kone kusupaka likomu za bona. Mungendenge wa kufa sibaka kwabayahi kuli ba kone kusupaka likomu za bona no kile wa ezahalela kwasibaka sesi zibahala ka Gobs ili sibaka se sina ni mulaka uli mun`wi feela. Zen`wi likomu zona li beilwe kwasibaka sesi zibahala ka Middelplaas ili sibaka se sina ni milaka ye minee ni kwasibaka se si zibahala ka Oshakate plaas ko bayahi neba patehile ni kuzibahaza likomu za bona la butanu sunda ye felile. Sanjahi naize u litezi feela taelo yeta zwelela ku Inspector General wa mapokola ili taelo yeta fiwa kuyena Sanjahi ka mupokola yo muhulu wa sikiliti sa Kunene. Ba ba akalezwa bene ba kile ba hanelwa pene ya kulifa kuli ba kone kuzekela muzeko-tuna o fande neba zibahalizwe ka; Bbeto Tjiunduwa yana ni lilimo ze 36, Mathew Tjiunduwa yana ni lilimo ze 25, Nico Kahuku yana ni lilimo ze 31, Elias Munenuela yana ni lilimo ze 47, Kahupilo Kavi yana ni lilimo ze 53. Leonard Wararavi yana ni lilimo ze 29, Moses Kawoko yana ni lilimo ze 28, Rujindo Clahimua yana ni lilimo ze 68 ni cleaophas Tjiunduwa yana ni lilimo ze 36. Ditsa-i-Mu, katengo kaka bona za kulilimanisa busholi bwa limunanu mwasibaka sani neka taluselize ba mutende o hape kuli neka tabisizwe ki palo ya limunanu zene konilwe kuswaliwa mwanako ya cwale. “Ha lu koni kuutwisisa kuli kanti hee batu ba kona kuina cwan`i inge basa lutalusezi ka busholi bwa likomu ze fitelela 7 000,” ne kukomokile Tsaeb yana kile a ekeza hape kuli nihaike batu baban`wi seba konile kuya ni kuyo zibahaza likomu za bona zene kile za tondahala ka lilimo ze felile, ba ban`wi bona neba palezwi ka mabaka a linzila ze iputezi ten`i sihulu ha kuamwa ka sibaka sa Middelplaas. “Ba ban`wi neba sika ya kakuli neba sina linzila za kuya ten`I,” Tsaeb na kile a ekeza.