I Kae Matundu-Tjiparuro OTJOMUISE Ouhepe wo-meva, ehi, ourumbu no mario omangundi, omiti ominauwa-nga kovinamwinyo no mitjise vyo vinamwinyo oo mauzeu wo pohonga ngemunikwa moru-kondua rwa Maheke. Ongondoneno ndjatitua mo mahanduriro peke peke moru-kondua indui iyohoromende ma iraisa nao. Oritjavari ondjivisiro yongondononeno indji yokutara mo ukaiya morukondua indui otjiyaraisirwe kotjiwana iyo Tjirata Tjondiero yOtjiwana nOtjirata Tjorukondua rwa Maheke. Mairaisa kutja o Maheke oo rukondua orunau-kaiya mehi okukongorera oru-kondua rwa Ohangwena na Caprivi. Maitja Omaheke ka-runa ozomburo ozombwa zo-meva notjingi tjomeva moru-kondua yeza movitoto vyozo-mboora ovikoto tjinene. Omeva mEpukiro na Tjombinde yeva-zewa oukoto ape omikato esere kehi yehi. Epukiro tjinene omu muna ouzeu womeva. Ovature mOrukondua veko-ndja nomeva peyapayuva nu otjingi tjoviwana omituta vikara nouzeu wouhena womeva mena roungundi wovitoto vyozo-mboora nawina ouhena wome-va pupena omario. Ovitoto vyo-zomboora mbinona nona no-zomburo zomeva ndehina onde-ngu nondikameno oo uzeu ou-nene woviwana momahi wa kangamwa. Ouzeu wouhena wozomburo zomeva uhonapari-sirwa ko iyo kuhina omaungu-riro omawa wozoingina zo ndisera okunana omeva. Ohunga nehi oviwana ovi-handurisiwa vimuna kutja ova-ndu mbehandurisiwa momahi ovengi ngunda ehi ariri etiti. Ihi tjiyandjera ko ouzeu tjimuna ovinamwinyo okutanana oma-rio, ourunga nomakatukiro wo-veta mozofarama zomahandu-risiro. Ovatuta mbahandurisiwa aa vemunu kutja ndoovazu mombura kaveisamenwe mou-kwani nai muveri mozofarama muvahandurisiwa nave tuarewa kwarwe komahi ngeno suviriro, oututa wao mauyandere mo. Oumune mbu mauhonapara motjina ihi owombwi mbu-mautja oukwani momahi kau-yandjere ehupo ewa nu wina ovatuta kaveriama komurungu. Tjingetjo ovatuta momahi wa kangamwa mavetja ehi rao wina ekwani, karina osuvaneno nu rataarwa iyo vinamwinyo. Imba mbatura potuveze ohinga kovihuro kavena ehi kaparukaze. Munao otjivehina ousemba kaani wowini okukuna ovikunino vyo muria wovikurya vyao novyo kurandisa okumuna mo okandjambi. Pendje nou-hepe wehi wina ouvi wehi kovi-kunwa utjaera ovikunino vo-muria omunene. Ihi puna om-bura ndjiharoko nawa tjitjita kutja ovikunino virire ovina vyoposyo noviweziwa uriri kozongondjero zarwe zehupo. Ourumbu waraisiwa otjou-zeu wombura aihe nu urira ouzeu okuza mu Suramazeva okukayanda mu Ndengani/Tjikukutu. Owo utuna kehupo rovatumbe navasyona wina. Ourumbu u tunduuzwa iyou-hepe womeva pupena omario komanene worukondua okupi-kira koutjiro. Ihi tjitjayera ovina-mwinyo okutjindisirwa kozo-hambo kukuna omario ngu mayengara. Pendje nourumbu ovinamwinyo ovingi vimana omario nu munao mozofarama zomahanduriro ozengi otjimu-hina mwasewa omario. Ouru-mbu nomario omangundi mo-viwana vyovatuta ovingi vitjita kutja ovinamwinyo avi hahupu orure. Oviwana vipandjara ovi-namwinyo ovingi komiti omina-wanga nomitjise. Oviwana tji-nene mbyahandura oupe vyo-vinamwinyo mbihiyairirira omario nomitjise momario omape tjinene ombi pandjarisa ovinamwinyo vyavyo. Tjinene mo Eiseba oviwana vipandjarisa ovinaminyo ombura aihe. Omakondisiro wovima-winyo omukoka pokati ka Namibia na Tjauana potuve veze vitjita kutja ohoromende itjaere omanyinganyingiro nomarandisiro wavyo tjine- ne mOmongua na nOkorindo o 13. Ongondononeno indji ndja-tjitirua okupa ohoromende ounongo ohunga noukaiya mbu munikwa motukondua mehi, yatjitua mokati kovature peke peke motukondua mumuna indui o rwa Maheke wina. Ondjiviro indji maivatere ohoromende pozondondo zayo azeendatu nawina ovazapamwe vayo momekurisiro okuhupika ozongondjero zawo mokupu-paparisa oukaiya. Munao oumune wovature motukondua otjiuri ohepero ndinondi na moruyaveze mondiero yotjima-riva tjohoromende nawina momasembamisiro womihunga vyayo. Pendje nokunwa ounongo wovature wina ongondononeno indji yatara mokutja oviwana nai omauzeu inga vivvyurura nawina komikambo vyayo mbiripo nai okutjurura omauzeu inga.