Victoria Kaapanda

ONGWEDIVA - Namuhuya Valde Kotokeni gwomomomukunda Onelago moshitopolwa shaNdangwa okwa ti oongombe dhe otadhi ende tadhi pu po esiku nesiku kooplastika ndhoka dhi li momapandaanda.

“Ooplastika nadhi hulithwemo moshilongo, onda kanitha oongombe dhi vulithe po 20 moomwedhi mbali, sho dha lya ooplastika, otwa kambadhala oku dhi kaleka kokule nooplastika ihe itashi shiwa oshoka kehe mpoka tadhi ende ngele tadhi kongo iikulya ope na ooplastika”, Kotokeni ta ti ngaaka.

Ta popi ta ti oongombe dhe odha li 88 kumwe, ihe paife opena ashike dhi li 37, dha sa po kondjala nokokulya iinayilona, ta ti oshihwepo ngele iifaginini tayi hulithwapo thiluthilu oshoka otadhi manapo iimuna.
Kotokeni ta ti oku na edhiladhilo opo epangelo lyi ye po noombapila dhomakake ngaashi sha li nale muuyuni waSouth Afrika,  oshoka oombapila dhomakake odho dhi longithwe pehala lyoopalasitika oshoka otadhi vulu okuliwa kiimuna.

“Iipalstika ayihe mbika onde yi adha meni lyongombe yimwe, esimano lyongombe kali shi ashike lyokuliwapo ihe omuthigululwakalo gwa kala ko nale kutya hokulu ngele ke na ongombe nando oyimwe nena iha simanekwa oshoka ita vulu okutsela uuna pe na oshituthi,” Kotokeni ta yelitha.

Okwa gwedha po ta ti epangelo nedhiladhilo ndoka lya etapo paife kutya ooplastika nadhi kale tadhi landwa ke wete lya fa lya kandula po omukundu oshoka ngoka e na iimaliwa ota landa ashike oplastika ee ta ekelehi ngele a mana oku yi longitha.

Ta hokolola ta ti momukunda gwawo omwalopotwa omagumbo ga pita pomulongo ga kanitha oongombe dhawo medhina lyooplastika, oyendji oye na omawudhigu no kaye na nkene ye na okulopota omaudhigu gawo ngele ta shiya kiimuna yawo.

Ashike aakwashigwana momikunda oye li mo taya lili konkalo yiimuna yawo, ngele ya kutha onkatu ya ka lopote kookansela ihaya zi ko nomayamukulo omawanawa, shapo ongele taya lombwelwa ashike ya ka dhipage iimuna yawo aniwa ye ke yi landithepo.