New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / 21 000 khoen ge HIV ǀae!khōdi ai Oshana ǀkharib !nâ hâ

21 000 khoen ge HIV ǀae!khōdi ai Oshana ǀkharib !nâ hâ

2023-06-27  Festus Hamalwa

21 000 khoen ge HIV ǀae!khōdi ai Oshana ǀkharib !nâ hâ

ONGWEDIVAS – Nausan 98% HIV positif kaikhoena ǁnā ǀkharib dina nē aeba khoraǂuisa ra ǁgâi!gam, xaweb ge !gôab khoen hîa HIV soǀôan tsî kō!gâs !naka hân diba 21 053 ai Oshana ǀkharib ai mâ. Nēs xōǀkhān ge 487 khoena ǀHaiǁuiba (TB) ūhâ tsî ǁnās !aroma ǀae!khōdi ai hâ. Shana ǀkharib di mûǂamaob, Elia Irimarib ge ǁîb ǀkharib di omkhâisens tsî sîsenxasigu di !nurimas !nâ ǂoa ge wekheb ai Oshakatis !nâ nēsa ge ǂanǂan. 

ǁîb gere ǁgâi!gâba ǁhao-aona !khais ge, Ministeris ǂUrusib tsî ǀHûhâsi !Oabadi dis ge 10 ǀaedī-aon hîa !kharaga !harigu !nâ ǁkhāǁkhāǂuisen hâna Oshakatis ǂHanusi ǀAeǁgâub !aroma a !gaesa. Irimarib ge noxopa a mîs ge, Oshana ǀkharib di ǂurusib direktorats ge ǁîn ǀawedī mâtin ga ǁorab !nâ ra hâ ǁōga a ǀoroǀros didi !nâ a !gâi!gâ, ǁnāpab ge !gôaba ǂoa ge kurib aib ge 13 ai mâ isa xu ǁkhaisas kōse a ǁgôaxase. ǂKhawadīb ǂnamipeb ge Irimariba ge mî, ǀkharib ǂgaeǂguis ge k-oa tsî mâtin ga ǀgôan tsî taradi !oagu ra dīhe ǂkhawadība a gowaǀîsa. 

Oshana ǀkharib ge 497 ǁhōn hîa surigu ai !gao!gaosa ǂkhawadīb xa ra !gûna !nuri tsî 130 ǀgai!khōs ǁhōn tsîna. Nē 130 ǀgai!khōs ǁhōna xun ge 62 ǂkham ǀgôarona ra tsâǀkhā. “Sada ge tā nēti ī uiuixa dīga ra dī !ûǂamaona sada ǀhûhâsigu !nâ nî mā-am. !Hau!hausa a mâsib ge sada ǀhûhâsigu !nâ di taradi tsî ǀgôana gaxu ǁaeba nēti ī mâsigu !nâ nî ûisa. 

ǂHâbasa a !khais ge ǂkhawadīb, !gōsase surigu !oagu hâba da !naua!noexase nî gowaǀîsa,” tib ge Irimariba gere ǀgonǀgon!gao. 

Ai!âb ge ǁîba ge mî, Namibiab ǂhanub tsîn ge kai daoga Oshana ǀkharib !nâ ǂâisa 2022/2-23 marikurib !nâ ǂâisa a ǂnûi-ai tsî nēs !nâ-ū sâuǁkhāsib ǀomkhâisa ra ǂgaoǂgao!nâ ǂnamipeba a ǂnuwisa. Ministeris Sîsengu tsî !Nari!oabadi dis ge mûmûsa ai!gûsa Oshana ǀkharib di daogu di khoraǂuihes ai ge dī. !ā!nāsi daogu ǁguiǂuib ge 751 kilometergu kōse a khoraǂuisa, 139 km aitsama kurusa daoga di, 263 km !hūdao, 161 km gaisa dao tsî 186km ǂan!gâsa daoga. 

Daogu Mûǂamsa ūhâ ǂNûiǂgās (RA) ge nē marikurib !aroma haka projekde Oshanab !aroma ǀaweǁgui hâ. Nēpa a !khōǂgāsan geOmpundja-Ekango Lya Mbaambalaba xu Naluvanda !hūgoras kōse nî !khoe daoba kurusa. 

Ras ge Oulonasa xu Uukwiyuushonas ǁga garu daob prijeks ǀkha ge tsoatsoa. ǀNî daogu hîa nē projekdi !nâ a !khōǂgāsa gu ge, 30km !hūdaob hîa Ondjungulumesa xu Uuvudhiya-Engombe Opononas kōse ra sīb, Uukwiyuushonas tsî Ompundjas ǁga tsî ǀunis ai ǀgamse ra !khoe daoba Omuthuyasa xu Ondangwas tsî Oshakatisa !oa. 


2023-06-27  Festus Hamalwa

Share on social media