New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ovambanderu vazemburuka omuhinatjavivi Keharanjo II

Ovambanderu vazemburuka omuhinatjavivi Keharanjo II

2019-04-12  Kae Matundu-Tjiparuro

Ovambanderu vazemburuka omuhinatjavivi Keharanjo II

OTJOMUISE - Ounane kakatjiukwa otjomunane, nungwari ohunga notjiungura tjounane;
Ounane  okupangina ovakongorere kutja verire ihi tjaa vehathjiwa kutja maavekarira eyuva rimwe;

Ovanane kavenombango kaparukaze nonÿoneno yawoveni ngunda ovakongorere vawo avehiyaÞona;
Kaveripurire kuwoveni, nugwari veripurira kovandu. Onÿo¿eno yovandu kaiveihamisa nungwari ivepa onyune.
Ovanane motjiÞo kavemunu ohepero yokunana- vemuna kutja otjiÞo ihi tjihepa oupwe.
Ovanane vakatjotjiri vepandjara oviÞo nungwari kakuhongora kwawo. Vepandjara ena nungwari kaundu wawo.
Vetjiwa ouyenda ngunda avehiyeutoora navarwe.

Meraka rounane kamuna okuhinondoneno. Nungwari ombutarrero kangamwa omerihongero neghina ondjandero.
Ovanane verihaka kokuhina okutona nungwari okuhinondoneno kakuturire muwo. Otjomunane, okuputara kakuyepwa. Mohiti momiriro mbiwasere okutuurunga. Omatokero ohepero mounane okuritarerako nokurikarekerako nomwinyo. 
Bafana Nkosi katjisuopi watjanga nao okuza nokuresa embo indi Ounane wOndanaukiro ndjatjangwa i Samuel Baloyi. Okupuratena kOrata yOvambanderu Mbakumua Hengari kehi yOmbara Otjitambi Aletta Karikondua Nguvauva, Omandaha pomazemburukiro womuyaruke Ombara Otjitambi yOvambanderu Keharanjo II Nguvauva, omundu moyenene okumun kokutja omambo nangwari Nkosi wari aahungamisa Ombara omuyaruke Keharanjo II.  Keharanjo II wahena otjiwana the nanzamo mouyembwi tjiyari 8 ku Kozonjanga mo 2011, ape kehi yozombura ndatu kombunda yokuhaama kotjihavero. 

Ozombura ozosupi motjihavero ihi ngehari omaundjiro wovemukongorere owo mbahara okukuramisiwa omitima iyo ngarero ye osupindji. Eye watangwa otjaumwe wovanane wozombura zokehi nozombura o 24 tjeya kotjihavero tjonganda yao yOuhona ya Nguvauva tjehari omunane wombazu omuÞiÞiÞi mozombura narire wina otjomukekwa wonganda yao youhona arire omukekkwa wOuhonapare wOmbazu wOvambanderu na patasanewa iyorupa rumwe romuhoko we oro wina ndwakekere erumbi, Kilus Munjuku III Nguvaubva. Otjomukekwa noumutanda we, omerisusuparisiro, oundoka, nozondunge ozombaera nugwario ndeeherihivi nazo, kovandu ovengi ve eye warira omukekwa ngwahindwa kuwo iyovakuru novaÞi. Posya tjikutwara kepembe omundu kotjii nomwinyo we autimburwa mongaro ohimise eye ongurova ya Ritjatano roumba indjo tjiyari 8 ku Kozonjanga mOtjomuise tjayandeka omwinyo we omwini. 

Movina eye mbyarira ondimwa younane we keriyandjere omwini noruveze nomasa we oruveze orusuopi ndwanana yari okuzemburuka ondjuriro yovakuru novaÞi ve yOtjiÞiro Otjindjandja tjOvaherero, Ovambanderu nOvakwena tjo 1904-1908 nokutja ohoromende yOvandoitji ndjakongorera ohoromende yohuurire yOvandoijti yovitukaungura imbi isute otjisuta kovanduve. Munao eye opayandjera nokuhinda ovemukongorere tjimuna oo Mbakumua Hengari, Urundurura Kandjou, Edwin Tjiramba, Carlos Ndjavera, na Inge Murangi kOkomiti yOtjitiro Otjindjandja tjOvaherero nOvamabnderu otjovemukuramenepo, omeho nomatwi we mOtjiÞoro Otjindjandja. Kutja owo kundinondi ngamba veri mokomiti indji otja ndjari ondero yombara yao notjondengero nondjozikiro kuyo, matjitjikwa iyaoveni, ombara yawo ndjiripo nai nokomiti oini. 
Tjingetjo Otjitiro Otjindjandja nomomiti otjirumatwa ombara omuyaruke Keharanjo IIn tjaisira ina, Ombara Otjitambi Aletta Karikondua Nguvauva, ngwayaruka motjihavero tje. Kutja eye tjingetjo otjirumatwa ihi watiza epuriro enene etwezu ndihina maarizirwa nokutjuukwa iyomundu warwe pendje nOmbara Otjitambi yOvambanderu oini. 

Nandarire kutja ovi¿enge avihev younanen otja tjivyateterwa komautiro i Nkosi mapeya aviharire Ombara Otjitambi yOvambandderu omuyaruke Keharanjo II mokutja ngahino ketjeviyeneneka nugwari mena rokutja eye watimburwa, tjimwe poo vivari vyavyo eye wayeneneka kaparukaze okwiisira ku Hengari. Tjimwe tjavyo notjinanÿengu omerisusuparisiro ngakutirwe kombango  noupyuke we okungurira pendje nokuungurirwa. Oukarere pendje nouhona. Kovandu ve, otja Hengari tjayauzire, eye wari omukarere wawo nu kayari omwano warwe. Nu munao mutu ihi otjitjemusuverekere tjinene kovandu ve, nu tjingetjo kotjikumutundu tjovandu vomauhonapare warwe wombazu. Omunane omuhina tjavivi womuhoko wotjavivi nandarire kokutja omupanÿere.  

Omazemburukiro Omandaha wozombura hambondatu zondiro yOmabara Otjitambi omuyaruke Keharanjo II pondanda yovitjitwa yOmihokoto Omikutasane mOkatutura mapeya kayari omeva ngeriworonga oruhapo posya mombepo oyo yari nao tjinga imba mbaripo avari mombepo ndjiriyo tjinga otjivepo tjomuyaruke aatjihingi ongurova indjo. Otjo tjayererwe iyo vipenderero vyovinenge novitjitwa peke Keharanjo II pakara naisapo ozondambo ozongoto otjatjezesa ngaa kundinondi. Ovyo vyapenduriro otjimbi the nungwari tjitjiheri tjoruhoze nugwari tjenyando. Yari ongahukiro kokutja nandarire eye waisapewa pomuhoko we tjimanga omuhoko we kanaa umuzembi ngakongaaruhe neye makara omunane wao ngumevepe otjivepo tjokuyenda komurungu kutja imbi mbyehaungurire imba mbasewako vemuungurirepo. Owatjiri okookutja ovandu ve kanaa vemuzembiko nposya ongahukiro kutja oruhoze rwao veyenda yenda amaveruzembi.
Omazemburukiro tjingewo inga ngari mOtjomuise wina yari pozokomando peke peke zerapi rOruhapo tjimuna Otjombinde, Omongua na Pukiro.  Mena rourumbi mbwapandeka ehi omburandji, omazemburukiro wa Keharanjo II ngekarako ombura aihe ko Ngango kayeko. Posia omburandji mu Seninani omuyaruke tjimatjiti ozombura o 35, Epako ndiri ongwa ye otjimarihitwa 
nokuwurirwa. 


2019-04-12  Kae Matundu-Tjiparuro

Tags: Khomas
Share on social media