Opolisi moshitopolwa shaMusati otayi indile moshigwana ngele ope na ngoka e na uuyelele kombinga yaangoka a lyata nokudhipaga Achillies Ndamwena Shivolo (24).
Sha ikolela kiiningwanima ya holoka mehuliloshiwike, olutu lwaShivolo olwa adhika a lala mondjila yOshikuku okuya kOshakati, okupendukila Osoondaha.
Otaku hokololwa kutya kape na uuyelele kutya okwa lyatwa kulye, oshoka inapu adhika ohauto tayi ulike ya lyata omuntu. Kuuyelele wa gongelwa komutoolinkundana nguka, otaku hokololwa kutya Shivolo okwa li a monika lwahugunina momudhingoloko gwOshikuku. Otaku hokolowa kutya okwa li ta nyenyeta nayakwawo ya za pomikunda dhopuushiinda, mpoka a zi ta ti ota ka otaka tala oshilwitho kegumbo. Inaku yelithwa kutya olugodhi ndoka olwa ka tsikila nenge olwa hulu ngiini.
Onkene opolisi otayi indile oshigwana ngele ope na ngoka e na uuyelele wa gwedhwa po a lopotele opolisi yi li popepi. Moshiningwanima shimwe, opolisi oya lopota omaikutho goomwenyo ge li gane mehuliloshiwike. Okwa lopotwa aakiintu yatatu nomulumentu gumwe yi imangeleke ihe inaya thiga ya shanga shoka she ya ikuthitha omwenyo.
Opolisi oya kumagidha aantu opo ya konge omakwatho ngele yi iyadha muupyakadhi, pehala lyokwiikutha omwenyo. Sha ikolelela kuuyeele wa gongelwa kuuministeli wuundjolowele nonkalonawa omayikuthomwenyo moNamibia oge li pombanda menenevi Africa. Ololopota yehangano lyuundjolewele muuyuni World Health Organisation (WHO) oya pititha kutya, kehe momvula ohamu lopotwa iipotha yomayikuthomwenyo ya thika po800 000 muuyuni, naashika otashi ti kutya moosekonde 40 omu na omuntu i ikutha omwenyo muuyuni awuhe, omanga aantu ye thike po 11 yomaantu ye li 100 000, oya kanitha oomwenyo kuyo yene.
Oopelesenda omilongo heyali nomugoyi (79%) dhomwaamboka ya lopotwa yi ikutha oomwenyo oya za miilongo mbyoka yi na iiyemo yi li pevi osho wo yopokati.
Ya lopota kutya eyikutho lyoomwenyo olya talika ko etiyali moNamibia, osho wo muuyuni awuhe. Iiyeetithi yomayikuthomwenyo shi ikolelela koolopota dhopolisi yaNamibia ongaashi: oluhepo, omakwatathano gopayihole, elongitho nayi lyomalovu niingangamithi, nokwaahe na uuyelele wankene omuntu e na okukonga omakwatho uuna e na uupyakadhi womalimbililo.
Omaudhigu gomonkalamwenyo, okwaaholike, okwaa na nkene, omaudhigu momazimo, okwiisa uunye ngweye mwene.
WHO olya gandja natango uuyelele kutya omaikutho goomwenyo ohaga vulu okweetwa komaupyakadhi haga kala pokati kookuume ye li mohole.
Osho wo omatopoko gaaholike, oshimaliwa kaashi po, ekanitho lyiilonga, omaso gaapambele osho wo omahepeko.
-vkaapanda@nepc.com.na